ارزیابی خفتگی و تنژگی بذر زالزالک گونه‌ Crataegus atrosanguinea

زالزالک یکی از پایه‌‌های بذری متحمل به کم‌سبزینگی ناشی از کمبود آهن برای درختان بِه و گلابی در شرایط خاک‌‌های آهکی است. اما خفتگی دوگانه بذر، درصد پایین تنژگی و همچنین طولانی بودن مدت زمان این فرایند برای تولید دانهال پیوندی از دشواری‌های آن است. این پژوهش با هدف برطرف نمودن خفتگی بذر زالزالک، افزایش درصد تنژگی بذرها و کاهش طول دوره تنژگی بذر این گونه،‌‌ به‌منظور کاهش طول دوره تولید دانهال و کاهش مدت زمان فرایند تولید نهال‌‌های پیوندی انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح به‌طورکامل تصادفی با 3 تکرار انجام و اثر خراش‌‌دهی بذر با سولفوریک‌اسید غلیظ (%98) در سه بازه‌‌ زمانی 0، 5/1 و 3 ساعت و چهار دوره تناوب دمایی گرم – سرد بر زالزالک گونه‌‌  Crataegus atrosanguinea بررسی شد. همچنین تنژگی رویان این گونه نیز در آزمایشگاه کشت‌بافت با استفاده از ترکیب تیمارهای چینه سرمایی با نیترات پتاسیم و جیبرلیک‌اسید بررسی شد.  نتیجه‌ها نشان داد افزایش مدت زمان خراش‌‌دهی و تناوب دمایی سبب افزایش معنی‌‌دار درصد تنژگی، میانگین تنژگی روزانه، سرعت تنژگی (کاهش مدت زمان رسیدن تا 50 درصد تنژگی پایانی (T50)) و شاخص بنیه‌‌ بذر و همچنین کاهش میانگین زمان لازم برای تنژگی بذر نسبت به تیمار شاهد شد. کاربرد چینه سرمایی و تیمار جیبرلیک اسید در غلظت 100 میلی‌‌گرم در لیتر نیز موجب کاهش معنی‌‌دار میانگین زمان لازم برای تنژگی و افزایش درصد تنژگی، میانگین تنژگی روزانه، شاخص تنژگی و شاخص بنیه‌‌ بذر در آزمون تنژگی رویان گونه  C. atrosanguinea شد.